رزینهای کاتیونی و آنیونی

آبهای مورد مصرف در صنایع و شرب در کشور ایران دارای املاح زیادی میباشند

املاح کلسیم و منیزیم از جمله عمده ناخالصی های آبهای کشور ایران به شمار می روند. مقدار بیش از حد این املاح ، برای مصارف صنعتی و بهداشتی و خوراکی آب مناسب نمی باشد. سختی آب، عامل تشکیل رسوب در دیگهای بخار، مبدلهای حرارتی، برجهای خنک کننده و سیستمهای سرد کننده و ... می باشد. در صنایع نساجی و رنگرزی کیفیت باعث افت رنگ می شود . سختی بیش از حد اب باعث سوء هاضمه و بروز بیماریهای کلیوی در انسان می شود

متداولترین روش برای حذف سختی آب و سختیگیری استفاده از دستگاه با سختی گیر رزینی می باشد. مواد شیمیایی مورد مصرف در سیستم سختی گیر معمولا" سیلیس و رزین کاتیونی و یا رزین انیونی میباشند . در فرایند سختی گیری به منظور حذف کلسیم و منیزیم آب سخت از میان بستر رزینهای تبادل یونی که در داخل یک مخزن استوانه ای و عمودی قرار دارند، عبور می نماید. رزین تبادل یونی، سدیم موجود خود را با کلسیم و منیزیم موجود در آب جابجا می نماید به گونه ای که آب عبوری از بستر رزین، بدون سختی و تنها حاوی نمکهای سدیم میباشد و در این شرایط کلسیم و منیزیم در داخل رزین جای گرفته اند. رزین سختی گیر دارای ظرفیت نامحدود نمی باشد و پیش از آنکه ظرفیت رزین سختی گیری اشباع گردد، می باید عملیات احیا سازی با محلول کلرید سدیم یا همان نمک متبلورانجام شود

اگر رزین کاتیونی با محلول کلرور سدیم یا نمک شستشو داده شود، خاصیت سختیگیری خود را باز می یابند و احیاء میگردند . معمولا" جهت احیائ رزین از اب و نمک با غلظت 10 % باید استفاده شود . غلظتهای کمتر و یا بیشتر از 10 % نمک اثر کمتری دارند و خلوص نمک عامل بسیار مهمی در احیاء مناسب رزین کاتیونی سختی گیر میباشد

رزین های تعویض یونی ذرات جامدی هستند که می توانند یون های نامطلوب در محلول را با همان مقدار اکی والان از یون مطلوب با بارالکتریکی مشابه جایگزین کنند .

میزان تبادل یونی که رزین قادر است با محیط خود انجام دهد را ظرفیت رزین می گویند که بر حسب اکی والان از یون های قابل تعویض و یا میلی گرم معادل کربناتی به ازاء واحد حجم رزین بیان می شود .

رزین های تعویض یونی را می توان به دو گروه رزین های کاتیونی و رزین های آنیونی تقسیم کرد و معمولا بر حسب حجم فروخته می شوند .

استفاده از رزین های تعویض یونی یا سختی گیرها در صنعت تصفیه آب و فاضلاب و بالاخص سیستم اسمزمعکوس موجب جلوگیری از تشکیل رسوب روی ممبران ها و پائین آمدن راندمان دستگاه می گردد